Wil je je voedsel langer kunnen bewaren? Start met fermenteren!

Het is de trend van dit moment onder de foodies én de mensen die graag milieubewust en duurzaam bezig zijn. Fermenteren past namelijk heel goed binnen deze aanpak en voor de liefhebbers van lekker en eerlijk eten is het langer bewaren van voedsel een uitkomst. Maar voordat we ingaan op de voordelen van fermenteren, de mogelijkheden die je hebt en enkele tips voor recepten eerst wat meer over de betekenis van dit begrip.

Wat is fermenteren eigenlijk?

Fermenteren is hip! Toch is het al eeuwenoud. Fermenteren is één van de oudste en gezondste manieren om voeding beter houdbaar te maken. In dit artikel vertel ik je meer over de betekenis van fermenteren en de voordelen ervan. Vervolgens kan je leren fermenteren door een handig stappenplan voor beginners zodat je er zelf mee aan de slag kunt. En natuurlijk lees je tips over hoe je gefermenteerde producten lekker kan gaan gebruiken!

Fermenteren, de betekenis

Zoals gezegd is fermenteren een eeuwenoude manier om voedsel goed te conserveren. Vandaag de dag heeft elk huishouden een koelkast en liggen de supermarkten het hele jaar vol met allerlei voedingsmiddelen. Helaas is daardoor de noodzaak om te fermenteren verdwenen. Dat is jammer, omdat gefermenteerde voeding vele gezondheidsvoordelen heeft! Daarover later meer.

Wanneer je voeding fermenteert maak je gebruik van de reeds aanwezige bacteriën, enzymen en schimmels. Ik geef je graag een voorbeeld. Groente en fruit bevatten melkzuurbacteriën. Wanneer deze goede bacteriën in aanraking komen met zout én afgesloten worden van zuurstof vermenigvuldigen zij zich. Tegelijkertijd worden de ongewenste bacteriën afgebroken, omdat deze bacteriën juist zuurstof nodig hebben om in leven te blijven. Kortom; de gezonde bacteriën gedijen goed in een zuurstofarme, zoute en vochtige omgeving. Die combinatie zorgt ervoor dat voedsel maanden- of zelfs jarenlang houdbaar blijft.

Voordelen van deze manier van voedsel langer houdbaar maken

Het fermenteren van voeding heeft allerlei gezondheidsvoordelen. Zo komen er tijdens het fermenteren meer B-vitamines vrij. Daarnaast zorgt fermentatie ervoor dat ongewenste stoffen worden afgebroken. Een mooi voorbeeld daarvan is fytinezuur, wat ook wel bekend staat als een anti-nutriënt. De meeste graanproducten zijn rijk aan deze stof. Door brood langer te laten rijzen wordt een groot gedeelte van het fytinezuur afgebroken. Dat zorgt ervoor dat je lichaam makkelijker de gewenste voedingsstoffen opneemt. Een ander gezondheidsvoordeel is dat gefermenteerde voeding makkelijker verteerbaar is, omdat het gedurende de fermentatie eigenlijk al is ‘voorverteerd’.

Ik sluit graag af met het belangrijkste gezondheidsvoordeel; gefermenteerde voeding bevat probiotica. Deze goede bacteriën zijn van belang voor een gezonde darmflora. Juist van die gezonde bacteriën krijgen de meeste mensen veel te weinig binnen. Eén van de oorzaken is dat we in de Westerse wereld voornamelijk sterk bewerkte en gepasteuriseerde voeding eten. Door het verhitten van al die producten sterven vrijwel alle goede bacteriën. Zonde toch?

Hoe fermenteer je voeding?

Je kan veel verschillende producten fermenteren. Zoals groente, fruit, kaas, en zuivel. Ik raad je aan om te beginnen met het fermenteren van groente als je wilt leren fermenteren. Dit is de makkelijkste en veiligste manier van fermenteren.

Fermenteren van groente

In essentie is groente fermenteren redelijk makkelijk. Het enige dat je hiervoor nodig hebt is groente én zout. Het is echter wel van belang dat je weet waar je mee bezig bent, zodat je op een veilige manier kan werken. Daarnaast wil je uiteraard ook dat jouw fermentaties hartstikke lekker worden. Daarom is het aan te raden om je te verdiepen in deze leuke techniek. Dit kan je bijvoorbeeld eenvoudig doen via een leuke online cursus over fermenteren.

Hier vind je nog meer informatie over het houdbaar maken van voedsel

Net als de online kookcursus die ik gedaan heb lijkt bovenstaande me ook erg interessant. Maar ben jij meer van het lezen van boeken? Geen nood, want er is ook een handboek voor fermenteren beschikbaar waar je volop informatie vindt dat je geheel op eigen tempo kan opslurpen. Denk bijvoorbeeld aan het fermenteren van groenten en fruit, maar ook het maken van Kombucha of bijvoorbeeld zuurdesembrood.

Hier vind je meer informatie over het handboek voor fermenteren

Dit heb je nodig om te beginnen met fermenteren

Om je een goede fermentatiestart te geven vertel ik je een aantal zaken waar je zeker rekening mee wilt houden. Je wilt namelijk slechte bacteriën en schimmels geen kans geven tijdens het fermenteerproces. Maak je keuken en je weckpot dus goed schoon. Het schoonmaken van een weckpot kan je op verschillende manieren doen. Zo kan je ervoor kiezen om de pot te steriliseren (uitkoken) of je kiest ervoor om de pot goed af te wassen.  

Nu je weet hoe je hygiënisch te werk gaat is het tijd om te weten welke ingrediënten je in huis moet hebben. Kies verse biologische groente, haal puur natuurlijk zout (zoals Himalayazout) in huis en vul je voorraad kruiden en specerijen flink aan. Als je dit in huis hebt, kan je eigenlijk altijd wel iets lekkers maken!

Oké, de ingrediënten zijn in huis. Welke spullen heb je verder nog nodig om te fermenteren? Goed nieuws, waarschijnlijk heb je het meeste al in je keuken staan. Een scherp koksmes, een grote snijplank en een weckpot heb je sowieso nodig. Eventueel maak je gebruik van een groenteborstel, een dunschiller of een vijzel.

Nu is het tijd om een goed recept op te zoeken en aan de slag te gaan.

Hoe eet je gefermenteerde producten?

Nu je weet hoe je zelf groente fermenteert wil je vast ook weten hoe je de zelf gefermenteerde voeding eet. Gefermenteerde producten smaken over het algemeen friszuur en zoutig. Daarnaast is de structuur en de textuur van de groente vaak zachter geworden. Daardoor is gefermenteerde groente ontzettend veelzijdig. Zo is zuurkool een lekkere toevoeging aan een boterham, maar kan het ook worden toegevoegd aan een salade. Kijk vooral wat jezelf lekker vindt!